Toplantıdan faiz değişikliği gelmeyecek. Takip edeceğimiz Fed Başkanı Powell’in toplantı sonrası yapacağı basın toplantısı.
Başkan Powell en son 11 Mart tarihinde yaptığı bir konuşmada ekonominin genel olarak gücünü koruduğu ifadesine yer verdi. 2008 finansal krizin ardından düşük ve orta gelir grubu hanehalkının diğerlerine göre çabuk ve tam olarak iyileşmediğini ifade etti.
Para politikasıyla ilgili ipucu aradığımda konuşmanın detayında bir ayrıntı yakalayamasam da ABD ekonomisi “güçlü” ifadesinin tekrarlanması faizde indirim olmayacağının kanıtı. Ancak yavaşlama sinyalleri var. 2018 yılı 4. çeyreğinde bir önceki çeyreğe göre GSYH yıllık %2,6 büyüme ile beklentilerden yukarı açıklandı, 3. çeyrek büyümesi %3,4 idi. Ekonomik aktivitede yavaşlama var ve 2019 yılının ilk iki ayında da bu yavaşlamanın sinyalleri geliyor: Tüketici enflasyonu gıda ve benzin fiyatlarına bağlı olarak %1,5’e geriledi. Öte yandan Şubat ayında işsizlik oranı %3,8 dip seviyesine geriledi. Yani istihdam piyasası güçlü, ama enflasyon ve üretim dinamiklerinde zayıflama var.
Bugünkü basın toplantısında faiz 2019 yılı faiz kararı öngörüsü, varlık alımlarının durum, küresel ekonomi ve 2020 yılı ekonomisine yönelik beklentiler konusunda ipuçları arayacağız.
Fed bugünkü toplantısında politika faiz aralığını %2,25-2,5 seviyesinde tutacak ancak bundan sonrasında tartışacağımız konu ABD ekonomisinin ne hızla yavaşlayacağı olacak. IMF’nin 2019 ve 2020 ABD için büyüme tahmini sırasıyla %2,5 ve %1,8 iken OECD’nin tahmini sırasıyla %2,6 ve %2,2. CNBC’nin Mart tarihli Fed Anketi‘ne göre ise piyasa profesyonelleri ABD ekonomisinin 2019 ve 2020 yıllarında sırasıyla %2,3 ve %2 büyüyeceğini, 43 katılımcının %60’ı 2019 yılında 1 faiz artırımı beklerken %33’ü 1 faiz indirimi bekliyor.
Şubat ayında Türkiye genelinde konut satışları dipten geri geldi…
Şubat ayında 78.450 konut satışı gerçekleşti ve böylece 2013 yılından itibaren Ocak ayında kaydettiği dip seviyesinden (72.937) geri gelmiş oldu.
Konut kredileri Ağustos 2018’den bu yana düşüşünü sürdürüyor…
Banka ve finansman şirketleri tüketici kredilerini baz aldığımızda konut kredileri Temmuz 2018’de kaydettiği rekor seviye olan 187,9 milyar TL seviyesinden Şubat ayında 172,5 milyar TL seviyesine geriledi.
Tüketici kredilerindeki azalış talep tarafındaki zayıflığı kanıtlıyor…
Bankacılık sektörü kredi hacmine baktığımızda tüketici kredilerinin pastadan aldığı payın giderek azaldığını görüyoruz.
İşsizlikteki artış ve tüketicinin finansmana ulaşmakta artan zorluğu yüksek enflasyon ve faiz ortamında hanehalkının belini daha da büküyor. Tablo iç açıcı değil. Enflasyonda kalıcı düşüş müdahale ile değil yapısal tedbirlerin ortaya konmasıyla gerçekleşebilir. Sürdürülebilir bir güven ortamının sağlanması için bütçe disiplininden taviz verilmemeli. Zira mevduat ve kredi faizlerinin aşağı bastırılması sıçramanın daha sert olabileceği tehlikesini ortaya koyuyor.
ABD Merkez Bankası (FED) 19-20 Mart tarihlerinde Mart ayı para politikası toplantısını gerçekleştirecek. Faiz kararını çarşamba günü açıklayacak olan Fed’den faiz değişikliği beklemiyoruz.
3Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre yıllık bazda %3,4 büyüyen ABD ekonomisi 4Ç2018’de beklentilerden yukarıda %2,6 büyüme kaydetti. Böylece 2017’de %2,5 büyümenin ardından ABD ekonomisi 2018 genelinde ortalama %3,1 büyüme kaydetmiş oldu.
Ocak ve Şubat aylarına ilişkin verilere baktığımızda,
. İşsizlik oranı Şubat ayında %3,8 seviyesine geriledi (Fed’in para politikasında işsizlik oranı hedefi %4).
. Ortalama saatlik kazançlar Şubat ayında yıllık %3,4 seviyesine yükseldi.
. Fed’in baz aldığı çekirdek kişisel tüketim harcamaları fiyat edeksi (PCE) ise Aralık 2018’de Kasım ayına göre değişiklik göstermeyerek %1,9 yükseldi (Fed’in para politikasında çekirdek PCE hedefi %2).
. Tüketici enflasyonu Şubat benzin ve tekstilde gerilemeye paralel olarak ayında yıllık %1,5 seviyesine geriledi.
. İmalat sektöründe Şubat ayında zayıflama görülse de büyümeyi sürdürdü, hizmet sektörü Ocak ayına göre güçlü bir sıçrama yaptı.
. Ocak ayında devlet harcamaları arttı.
. Perakende satışlar Ocak ayında yükseldi.
Öncü göstergeler ABD ekonomisinin 2019 yılına güçlü girdiğini gösterdi. ABD-Çin ticaret anlaşmasının netlik kazanmaması ve Fed’in küresel zayıflığı başlıca risk olarak değerlendirmesini dikkate aldığımızda bu toplantıda beklemede kalacağını düşünüyoruz.
Fed, bir sonraki faiz kararını 1 Mayıs’ta açıklayacak.
Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 54 bin, sanayi sektöründe 182 bin, inşaat sektöründe 77 bin kişi azalırken, hizmet sektöründe ise 16 bin kişi arttı.
Ocak ve Şubat ayı verilerini dikkate aldığımızda;
. PMI verilerine göre imalat sektöründe istihdamın Ağustos 2018’den bu yana aralıksız azalması,
. Sektörel güven endekslerine göre hizmet sektöründe çalışan sayısında azalması, perakende ticaret iş hacminde azalma ve inşaat sektörü faaliyetlerindeki gerileme işsizlik oranındaki artışın Ocak ve Şubat aylarında da süreceğine işaret ediyor.
Aşağıdaki grafik mevsimsel etkilerden arındırılmış sektörel güven endeksleri ve işsizlik oranı arasındaki ters ilişkiyi açıkça gösteriyor:
Detaylar…
TÜİK tarafından açıklanan işsizlik oranı Aralık 2018 döneminde 3,1 puanlık artış ile %13,5 seviyesinde gerçekleşirken tarım dışı işsizlik oranı 3,3 puanlık artış ile %15,6 olarak tahmin edildi.
Bu dönemde, tarım sektöründe çalışan sayısı 375 bin, tarım dışı sektörlerde çalışan sayısı 258 bin kişi azaldı. İstihdam edilenlerin %17,3’ü tarım, %19,8’i sanayi, %5,8’i inşaat, %57’si ise hizmet sektöründe yer aldı. Önceki yılın aynı dönemi ile karşılaştırıldığında tarım sektörünün istihdam edilenler içindeki payı 1 puan, inşaat sektörünün payı 1,5 puan azalırken, sanayi sektörünün payı 0,3 puan, hizmet sektörünün payı 2 puan arttı.
Kayıt dışı çalışanların oranı bir önceki yılın aynı dönemine göre 0,1 puan artarak %33,4 olarak gerçekleşti.
Mevsim etkisinden arındırılmış işsizlik oranı 0,6 puan artarak %12,7 oldu, tarım dışı işsizlik oranı 0,7 puanlık artış ile %14,9 olarak tahmin edildi.
Mevsim etkisinden arındırılmış işgücüne katılma oranı 0,3 puan azalarak %53,1 olarak gerçekleşti. Ekonomik faaliyete göre istihdam edilenlerin sayısı, tarım sektöründe 54 bin, sanayi sektöründe 182 bin, inşaat sektöründe 77 bin kişi azalırken, hizmet sektöründe ise 16 bin kişi arttı.
Ticari alacak sigortası alanında ve küresel ekonomide referans noktası olan Coface, Türkiye’nin dış ticaretinde 2018 yılında %1,6’lık büyüklüğe sahip olan Polonya’nın şirket ödemelerine yönelik bir araştırma raporu yayınladı. Raporda 2018 yılında şirketlerin %99’unun ödemelerde gecikme yaşadığını, bunun ülke genelinde standart bir uygulama olduğu, öte yandan ödenmeyen alacaklarda sadece küçük bir azalma olduğu kaydediliyor. Yayınlanan basın bülteninin tamamı aşağıdadır:
Polonya Ödemeler Anketi 2019: Şirketlerin yüzde 99’u ödemelerde gecikme yaşıyor
2018 yılında, Polonya 2011 yılından bu yana kaydettiği en yüksek büyüme oranı olan yüzde 5,1’lik büyüme performansı ile ekonomik toparlanmada en yüksek seviyeye ulaşmıştır. Bu olumlu makroekonomik ortama rağmen, ödeme gecikmelerinin Polonya piyasasında standart bir uygulama olmaya devam ettiği görülüyor. Coface anketine katılan Polonyalı şirketlerin neredeyse yüzde 99’u ödemelerde gecikme yaşamıştır. On şirketten sadece biri ödemeleri zamanında aldığını bildirmiştir.
Ödemelerdeki ortalama gecikme süresi azalıyor ancak sektörler birbirleri arasında farklı bir tablo sergiliyor…
2018 yılında ekonomik hızlanmaya rağmen, ödenmeyen alacaklarda sadece küçük bir azalma kaydedilmiştir. Ödemelerdeki ortalama gecikme süresi şu anda 59,9 gün olup bu süre 2017 yılına göre sadece 3 gün daha kısadır. Ödemelerdeki gecikme süresinin 26 gün olduğu tekstil, en iyi durumda olan sektör konumundadır. Taşımacılık ve inşaat şirketleri, sırasıyla 140 ve 105 günlük gecikme süreleri ile yine ödemelerde en fazla gecikmenin yaşandığı sektörler olmuştur. Her iki sektörde 2017 yılına göre hafif bir iyileşme kaydedilmiştir ancak bu yıl için kötüye gidiş beklenmektedir. Ödemelerdeki gecikme sürelerinde en fazla artış perakende sektöründe kaydedilmiştir (15 günden 44 güne çıkmıştır).
Polonyalı işletmeler için olumlu görünüm…
Ödeme anketinde, hem ekonominin orta vadedeki durumunu hem de daha yapısal özellikteki iş ortamını yansıtan şirketlerin ödeme davranışları araştırılmıştır. Coface’ın Orta ve Doğu Avrupa Bölge Ekonomisti Grzegorz Sielewicz konu ile ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları belirtti:
“Şirketlerin yüzde 52’si önümüzdeki 6 aylık dönemde karlılıklarının artacağını tahmin ederken, yüzde 39’u karlılıklarında bir azalma öngörüyor. Tekstil, otomotiv ve enerji sektörleri satışlarında bir iyileşme bekliyor. Öte yandan, ilaç, metal ve inşaat sektörleri satışlarının azalacağını tahmin ediyor.” Coface’ın gerçekleştirmiş olduğu ankete göre, oniki sektörden dokuzu önümüzdeki aylarda ödenmemiş alacakların miktarının azalacağını tahmin ediyor.
Coface Orta ve Doğu Avrupa Bölgesi CEO’su Declan Daly’nin ödeme anketi ile ilgili görüşleri ise şöyle: “Polonya Ödeme Anketi, diğer Orta ve Doğu Avrupa ülkelerinde de yaşanmakta olan eğilimi teyit etmektedir. Güçlü ekonomik faaliyet, şirketlerin algıladıkları zorlukları maskeleyebilir. Rekabet ortamı ve artan maliyetler marjları baskılamıştır ve bu aynı zamanda işletmelerin ödeme likiditesini de etkileyecektir. Ekonomide yaşanacak yavaşlama ile birlikte, şirketler daha az destekleyici bir ortamda faaliyet göstermek zorunda kalacaktır.”
Türkiye Sermaye Piyasaları Birliği (TSPB) Başkanı Erhan Topaç, İngiltere Londra merkezli danışmanlık şirketi Z/Yen Group tarafından yılda iki kez yayımlanan Küresel Finans Merkezleri Endeksi’nin raporunun 11 Mart 2019 tarihinde açıklanan sonuçları hakkında bilgi verdi.
Londra merkezli danışmanlık şirketi Z/Yen Group, farklı finans merkezlerinin rekabet güçlerini karşılaştırdığı araştırmasının sonuçlarını açıkladı. İstanbul’un puanı, Eylül 2018 dönemine göre 30 puan birden artarak 620 puana yükseldi. Bu artış İstanbul’u küresel finans merkezleri sıralamasında 9 sıra öne taşıyarak 59. sıraya yükselmesini sağladı. Ayrıca, Doğu Avrupa ve Orta Asya bölgesindeki yerimiz 2 sıra artışla 4. sıradan 2. sıraya yükseldi.
TSPB Başkanı Erhan Topaç, “Küresel Finansal Merkezler Endeksi’nde İstanbul 2009 yılında 72. sıradayken, 2014 yılında sürdürülen çalışmaların sonucunda 42. sıraya kadar yükseldi. Ancak bu tarihten sonra yaşadığımız olumsuz olayların etkisiyle, ülkemizin önceliklerinin değişmesi sonucu 2018 yılında 68. sıraya geriledi. Bugün açıklanan rapor sonuçları ise, önümüze finans merkezi olmak için daha umutla bakabileceğimizin bir göstergesi oldu” dedi.
İstanbul Finans Merkezi Projesi’nin, TSPB’nin birinci önceliği olduğunu vurgulayan Topaç, “İstanbul finansal hizmetler sektörü ekosistemi, teknik altyapısı ve Avrupa Birliği mevzuatıyla uyumlu uluslararası standartlardaki düzenlemeleri ile yüksek bir potansiyel taşıyor. İhtiyacımız olan bu potansiyeli ortaya çıkaracak kıvılcımın çakılmasıdır. İstanbulumuzu Uluslararası Finans Merkezi olarak üst sıralara taşımamız gerekiyor. Gerekli çalışmalar yapıldığında, bu hedefe kolaylıkla erişilebileceğine gönülden inanıyoruz” dedi.
TÜİK verilerine göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi Ocak 2019’da bir önceki yılın aynı ayına göre %7,3 azaldı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %1 artış kaydetti.
Sanayi üretimi verilerine baktığımızda Temmuz 2018’den bu yana aylık bazda aralıksız olarak düşen aramalı, enerji ve sermaye malı imalatı ilk kez Ocak ayında bir önceki aya göre artış kaydetti; sırasıyla %2,2, %1,4 ve %0,8.
TCMB’nin yayınladığı Şubat ayı Reel Kesim Güven Endeksi verileri, gelecek on iki aydaki sabit sermaye yatırım harcamasına ilişkin azalış yönlü beklentilerin zayıflayarak devam ettiğine işaret etmişti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sermaye yatırım harcaması alt endeksi Ocak’taki 97,7 seviyesinden Şubat ayında 98,9 seviyesine yükseldi. Hükumetin KOBİ’lere sağladığı finansal desteğin üretim sektörü için nefes aldırıcı bir gelişme olduğunu düşünüyoruz.
Avrupa’daki gelişmeler Türkiye’nin otomotiv sektörünü zayıflattı, imalat sektörüne destek gıda, içecek, plastik ve tekstilden geldi
Ocak ayı imalat sektörü PMI verileri üretim, yeni siparişler ve istihdamdaki yavaşlamanın Aralık ayına kıyasla hız kestiğine işaret etmişti. Bu paralelde TÜİK tarafından açıklanan sanayi üretimi verileri bu gelişmeyi destekledi ve imalat sektörü Ocak ayında bir önceki aya göre %1,1 artış kaydetti.
Ara malı imalatındaki aylık %2,2’lik yükseliş olması otomotiv sektöründen kaynaklanmıyor. Ocak ayı ithalat detaylarında gıda, içecek, kimyasal madde, plastik, tekstile dayalı ürün ithalat miktarlarında artış, otomotiv sektörüne yönelik ürün ithalatında azalış, demiryolu ulaşım araçları aksam ve parçalarında artış var. Ocak ayı sanayi üretimi verilerine baktığımızda gıdada aylık %1,75, içecekte %3,3, tekstilde %1,6, plastik-kauçukta %2,3 artış olduğunu; motorlu kara taşıtı, treyler ve treyler imalatında %3,3, mobilya imalatında %1,7 azalış olduğunu görüyoruz.
Otomotiv sektörüne yönelik üretimde aylık bazda gerileme olması özellikle Almanya’daki olumsuz otomotiv sektörü gelişmeleriyle paralellik gösterdi. Almanya’da sanayi üretimi Ocak ayında bir önceki aya göre %0,8 daralma kaydetmiş, bunun otomotiv sektöründe yaşanan grevden kaynaklandığı ileri sürülmüştü. Almanya haricinde ticari ortağımız olan İngiltere, Fransa, İtalya, İspanya ve Hollanda’da imalat sektörlerinde yaşanan artış genel bir iyileşmeye işaret etse de Şubat ayı PMI verileri Fransa dışında üretimde ve ihracat siparişlerinde yavaşlamaya işaret etmiş, özellikle aramalı ve sermaye imalatında yavaşlamanın daha belirgin olduğunu göstermişti.
Şubat ayı öncü verileri sanayi üretimi için umut vermiyor
Türkiye’ye ait Şubat ayı imalat sektörü PMI verileri üretim ve yeni siparişlerdeki yavaşlamanın hafiflediğini, yeni ihracat siparişlerinin arttığını, istihdamdaki gerilemenin daha yavaş gerçekleştiğini göstermişti. Enflasyonun hız kaybetmesi ve TL’nin rekabetçi gücünün etkisiyle ihraç mallarımıza olan talebin artması olumlu bir gelişme. Ancak, en büyük ticaret ortağımız olan Avrupa’dan gelen olumsuz sinyaller sürdürülebilir büyüme konusunda endişelerimizi artırırken Şubat ayı öncü göstergeler imalat sektöründe hızlanmaya işaret etmiyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 22019 yılı Ocak ayı sanayi üretimi verisini açıklayacak.
AA anketine göre Ocakta takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin yıllık bazda %7,6 azalacağı, mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretim endeksinin ise aylık bazda %1,2 artacağı tahmin ediliyor. Foreks anketine göre takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretiminin yıllık %7,8 daralacak.
Aralık 2018’de takvim etkisinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki yılın aynı ayına göre %9,8, mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış sanayi üretimi bir önceki aya göre %1,4 daralmıştı.
En büyük ticaret ortağımız olan Euro Bölgesi Aralık 2018’de yıllık %4,2 daralmanın ardından Ocak 2019’da %1,1 daralma yaşayarak hafif toparlanma gösterdi öyle ki aylık bazda sanayi üretimi %1,4 büyüdü.
En büyük ticaret ortağımız olan Almanya’da ise Ocak ayında hem aylık (-%0,8) hem de yıllık (-%3,3) bazda sanayi üretiminin daralmaya devam etmesi Türkiye sanayi üretimine yönelik daralma beklentilerini teyit eder nitelikte.
2018 yılında GSYH büyümesi önce zayıfladı sonra daraldı…
Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış GSYH zincirlenmiş hacim endeksi, 4Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %2,4 azaldı. 2018 yılında çeyrek bazda bir önceki döneme göre kıyasla %0,92 büyüme, %0,05 büyüme, %1,57 daralma ve %2,45 daralma yaşandı. Bu düşüşün tetikleyicileri sırasıyla 2017 yılı son çeyreğinde sonlanan KGF (Kredi Garanti Fonu), ABD’den gelen korumacılık rüzgarları, Rahip Brunson Krizi’ne bağlı olarak Ağustos ayında TL’de yaşanan sert değer kaybı ve özellikle Avrupa ekonomisinde yaşanan kademeli momentum kaybı oldu.
TL’de yaşanan değer kaybı ve artan enflasyona bağlı olarak iç talep 1Ç2009’dan bu yana ilk kez 4Ç2018’de daralma yaşadı…
Yerleşik hanehalklarının ve hanehalkına hizmet eden kâr amacı olmayan kuruluşların toplam nihai tüketim harcamaları 4Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %5,41 daraldı; bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %8,9 azaldı. Devletin nihai tüketim harcamaları bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %0,5 arttı, gayrisafi sabit sermaye oluşumu %12,9 azaldı.
İç talepte daralma 3Ç2016’dan bu yana ilk kez sanayi üretiminde düşüş getirdi…
GSYH’nin %22,25’ini oluşturan sanayi üretimi 4Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %1,30 daraldı.
GSYH’nin %5,76’sını oluşturan inşaat sektörü 4Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %0,64 daraldı.
GSYH’nin %54,31’ini oluşturan hizmet sektörü 4Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %0,06 daraldı.
Küresel büyüme endişeleri ve iç talepte daralma yatırım harcamalarının 2018 yılı son iki çeyreğinde arka arkaya daralmasına sebep oldu…
Gayri safi sabit sermaye oluşumu 3Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %1,38 daralmasının ardından 4Ç2018’de %3,85 daralma yaşadı.
Son 9 çeyrektir mal ve hizmet ihracatı büyümeye pozitif katkı sağlıyor…
TL’deki değer kaybının getirdiği artan rekabet gücünün etkisiyle son iki çeyrektir ihracatın büyümeye katkısında artış var. İhracat 3Ç2018’de bir önceki çeyreğe göre %2,95 artış kaydetmesinin ardından 4Ç2018’de %2,21 büyüme kaydetti. Bu gelişmeye paralel olarak 2018 yılının son iki çeyreğinde mal ve hizmet ithalatı daha hızlı arttı (sırasıyla %3,79 ve %6,19).
Gelin ihracat, ithalat, iç talep ve büyüme arasındaki aşağıdaki grafiği inceleyelim:
KGF desteğiyle 2017 yılında GSYH %7,44 büyüdü, ithalat artışı ihracatın önüne, 12 aylık cari işlemler açığı 2017 yılında sürekli artarak yıl genelinde %43 artış kaydetti. 2017 yılı sonunda KGF’nin sonlanması iç talepte yavaşlamaya sebep oldu ve ithalatta düşüşü getirdi. Küresel korumacılık dalgasıı ile başladığımız 2018 yılı artan politik riskle birlikte TL’de sert değer kaybı ile birlikte iç talepte keskin daralma getirdi. 12 aylık cari işlemler açığı Mayıs 2018’de 58 milyar dolar yükselmiş olduğu seviyeden ihracat performansının da desteğiyle 2018 yılı sonunda 27,8 milyar dolara kadar geriledi. 2018 yılının son iki ayında ithalat tarafında yaşanan yükselme ise ihracattaki artıştan kaynaklanan bir gelişme.
Bundan sonra ne olacak?
Avrupa ve küresel ekonominin zayıfladığı ortamda iç talebi tetiklemek ekonomik büyümeyi hızlandıracaktır ancak ithalatta daha hızlı artış getirecektir. İhracat potansiyelinde artışın sınırlı olması cari açıkta daha hızlı artışa, finansmanında ise yüksek faiz ortamında dış borçlanmaya eğilimi artıracaktır. Kısacası ihracat potansiyeli sınırlıyken büyüme uğruna iç talebi tetiklemek kısa vadede büyüme, sanal bir güven artışı getirse de orta-uzun vadede enflasyon, güven bunalımı, ekonomik zayıflama ve işsizlikte artış getirecektir. Evet 12 aylık toplam cari işlemler açığı Mayıs 2018’deki 58 milyar dolar seviyesinden Ocak 2019 sonunda 21,6 milyar dolar seviyesine geriledi, doğru, ancak bunda iç talepte daralmanın etkisi var.
Dolayısıyla 31 Mart seçimleri sonrasında hükumet sürdürülebilir büyümeyi getirecek yapısal reformlar ortaya koymadan iç talep artırıcı hamleleri devreye sokarsa rota belli: Belki kısa süreli bir rahatlama, sonrasında ise özellikle cari açıkla ilgili veriler bozulmaya başladıkça TL’de sert dalgalanmalara karşı şimdiden tedbirli olmakta fayda var.
AA Finans Büyüme Beklenti Anketi sonuçlarına göre 4Ç2018’de yıllık %3 daralma bekleniyor (en fazla %5,5 daralma, en az %1 daralma). Ankete göre 2018 yılı büyüme beklentisi %2,5, 2019 yılı büyüme öngörüsü ise %1 seviyesinde.
Bloomberg HT Araştırma Masası anketine göre 4Ç2018’de yıllık %2,8 daralma bekleniyor. 2018 ve 2019 yılları için büyüme tahminleri ise sırasıyla %2 ve %1.
Bilgi Üniversitesi simditahmin.com’a göre 4Ç2018’de %2,3 daralma beklenirken 2018 yılı geneli için %2,6 büyüme bekleniyor.
Bahçeşehir Üniversitesi Ekonomik ve Toplumsal Araştırmalar Merkezi, Betam, ise 4Ç2018’de %3,5 daralma beklerken 2018 yılı geneli için %2,7 büyüme bekliyor.
2018 yılı 3. Çeyreğinde yıllık bazda %1,6 büyüme kaydedilmiş böylece 2018 yılı ilk üç çeyreğinde ortalama %4,7 büyüme kaydedilmişti. 2017 yılında ise ortalama %7,4 büyüme kaydedilmişti.
Hükümetin Yeni Ekonomi Programı’na göre 2018, 2019 ve 2020 yılları için GSYH büyüme tahminleri sırasıyla %3,8, %2,3 ve %3,5. Anket beklentilerinde 4Ç2018’de en az %1’lik daralma bekleniyor ki 2018 yılı için %3,5’lik bir büyüme ile hükumetin beklentisinin altında kalacak.
