fbpx

BLACK SWAN

BLACK SWAN

Ana SayfaEkonomiMURAT ÜÇER: “Türk Trileması...

MURAT ÜÇER: “Türk Trileması (siyasetin çetrefilleşmesi+dış finansman ihtiyacı+büyüme isteği) büyümeyi tıkıyor”

[wpvideo WEUaetCQ]

Artunç Kocabalkan’ın ekonomist Murat Üçer ile gerçekleştirdiği röportajın 3. ve son bölümünde Üçer borç dinamikleri, büyüme sorunu, maliye ve para politikalarını değerlendirildi.

___BÜTÇE AÇIĞINDA REHAVETE KAPILMAMALI___

“Borç dinamiklerinde kısa vadede alarm verecek bir durum yok ama orta-uzun dönemde var. Çünkü bu %1,5-2,0’lik (Borç/GSYH) bütçe açıkları faizlerin, koşullu yükümlülüklerin hızla arttığı bir ortamda büyüyebilir. IMF de son raporunda bu noktaya özellikle vurgu yaptı. %1,5-2,0’lik bütçe açığı performansımızın sonsuza dek devam edeceği konusunda rehavete kapılmamak gerekiyor. Bunu kabul etmek gerekiyor.”

___BÜYÜME TARAFINDA ALAN YOK___

Türkiye’de temel mesele büyümeyle ilgili. Biz büyüme istiyoruz hatta %4-5-6 büyüme istiyoruz. Yani Türkiye’de siyaset ve özel sektör ve genel ülke büyüme istiyor. Fakat ülkenin artık %5-6 üretebilecek bir durumu yok.

Geçen sene bunu yaşadık. Zaten büyüme kendiliğinden %3-4’lere çok rahat iniyordu ama buna müsaade etmedik. Ne yaptık? Müthiş bir teşvikle -Kredi Garanti Fonu- maliye politikasını açarak üstüne gittik. Fakat bence Türkiye’de bu alan da daraldı artık. Ülke %3 büyümeyi ancak üretebilecek haldeyken bunun üzerine atabileceğiniz teşvik alanı da oldukça kısıtlı diye düşünüyorum.

___MALİYE VE PARA POLİTİKALARINDA TIKANIKLIK___

Yani sistem kredi yaratamıyor eskisi kadar, bunu kabul etmek lazım. Neden? Tasarruf açığı olması bu demek zaten; dışarıdan para girecek, bizim yerli TL’yi seçecek ki bizde TL cinsinden finansal derinleşme olsun. Bu sistem Türkiye’de tıkanmış vaziyette. Bu tıkanıklığın üstüne bütçe açıklarını atarsak ‘crowding out’ dediğimiz yani devletin harcayıp özel sektörün harcamasının kısılması olayını yaşarız; faizler artar, özel sektör harcamalarını daha kısabilir.

Dolayısıyla Türkiye’nin fazla politika alanı yok bence. Yani maliye ve para politikasında açılmış olmanın ötesinde bunu biraz daha açalım deme lüksü zaten yok çünkü böyle bir alan yok. Bunu kabul etmek lazım.

___ÇÖZÜM___

Tam tersi geri çekilmek, biraz sıkılaştırmaya gitmek, bir hikaye oluşturulması -rekalibrasyon diyelim buna- yani iktisat politikalarının biraz daha sıkılaşma yönünde kullanılması, bu sayede Türkiye’ye giren paranın artması ve uzun vadede faizlerin düşmesi gibi belki bir dinamiğe oynamak lazım zaman içerisinde.

___KISIT: TÜRK TRİLEMASI: SİYASETİN ÇETREFİLLEŞMESİ+DIŞ FİNANSMAN İHTİYACI+BÜYÜME İSTEĞİ___

Bu tıkanma nasıl açılacak? Açıkçası kafam çok net değil ama tıkanma olduğu çok net. Ben buna Türk Trileması diyorum. Yani siyaset oldukça çetrefilli, dış finansman ihtiyacından bahsettim -%25’i milli gelirin- cari açıkla birlikte çevrilmesi gereken borçla Türkiye’nin dışarıya bir finansman ihtiyacı var ve %5-6 gibi bir büyüme istiyoruz. Buna trilema (üç önermeli durum) diyorum çünkü bu üçünün birlikte olması mümkün değil. Üçünün birlikte olmaması demek bana göre ilk aşamada büyümenin yavaşlaması demek.

___ORTODOKS POLİTİKA GEREKLİLİĞİ___

Peki siyasetçi yavaşlayan büyümeye nasıl tepki verecek, politikaları ne kadar zorlayacak, buradan bir politika hatası çıkıp piyasada bir panik havası yaşanır mı vesaire bunları düşünmek lazım. Ama ben biraz daha tıkanmayı geniş görüyorum, bu tıkanıklığı önemli buluyorum. Bunu aşmanın yolu da hepimizin bildiği düzgün bir Ortodoks politika programına geçmek ama o geçiş nasıl olacak kafam çok net değil.

Most Popular

More from Author

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Read Now

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya devam ediyor. Bu dönem, fırtına öncesi sessizlik mi yoksa yatırım fırsatı mı sorusuna yanıt vermeye çalışalım. FTX'in kurucusuna 25 yıl hapis cezası 2022'nin kasım ayında, o zaman için en hacimli borsalardan biri olan FTX'in belgelerinin sızdırılmasıyla birlikte...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Seçime Günler Kala Gıda Perakendesi ve Tarım

Ekonomim yazarı Yener Karadenizin yaptığı habere göre2022 sonunda 48 bin 660 olan 3 ve üzerinde şubesi olan toplam market sayısı, 2023 sonu itibariyle 52 bini aştı. İndirim marketleri, 2023’ün başından bu yana 3 bine yakın yeni şube açarak toplamda 41 bin şubeye ulaştı. Bu büyümeyle birlikte pazardan...

Türkiye’de IMF Zamanı mı Geldi?

Seçim sonrası kurda devalüasyon olacak mı olmayacak mı? Seçim sonrasında Yeni Anayasa gündeme gelecek mi, gelmeyecek mi? Türkiye IMF'ye gidecek mi, gitmeyecek mi? Türkiye'de faizler zirve noktasına geldi mi yoksa artmaya devam mı edecek?

BlackRock CEO’su Larry Fink’ten Önemli Açıklamalar

Dünyanın en büyük fon yönetim şirketi BlackRock'ın CEO'su Larry Fink dün katıldığı televizyon programında ABD ekonomisi ve kripto paralarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Larry Fink, Amerikan borsaların iyi bir yükseliş gösterdiğini ve henüz piyasalarda bir balon oluşmadığını belirtti. Ayrıca, iş dünyasında temas ettiği insanların 80%'inin yükseliş beklentisinde...

SEC Coinbase Davasında Yeni Gelişmeler

Katherine Polk Failla, Coinbase'in ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan davayı reddetme talebinin çoğuna karşı karar verdi.SEC, Coinbase'in kayıtsız bir komisyoncu, borsa ve takas merkezi olarak çalıştığını ve federal menkul kıymetler yasalarını ihlal ettiğini iddia ediyor.Yargıç Katherine Polk Failla, SEC'in Coinbase'e karşı açtığı davayı...

Altın Verileri, BIST Seçimi Bekliyor

27 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Bitcoin’de karar anı

Haftaya 67 bin dolar seviyesinden başlayan Bitcoin, tekrar 70 bin doların üstünde fiyatlıyor. Ralli devam eder mi? Analist Pav Hundal'a göre, olası short yönlü pozisyon tasfiyesi Bitcoin'de ki ralliyi hızlandırabilir. Analist, ilk güçlü direnç olarak 80 bin dolar seviyesine dikkat çekiyor. Hedge fundların short pozisyonları 15 bin adet,...

ABD Haberi Borsayı Neden Kurtaramadı?

Türkiye'ye yabancı yatırımcının gelmesi yolunda atılan adımların meyvesini, ne zaman alacağız? Türkiye, friend-shoring şemsiyesi altına mı giriyor?

BİST’te Faiz Ve ABD İkilemi

26 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımız.