fbpx

BLACK SWAN

BLACK SWAN

Ana SayfaEkonomiCoface: “Ekonomiden toparlanma sinyalleri...

Coface: “Ekonomiden toparlanma sinyalleri gelirken dış borçlar risk oluşturmaya devam ediyor”

Coface ekonomisti Seltem İyigün’ün kaleme aldığı makalede kura hassasiyeti yaratan ekonomideki temel kırılganlığa dikkat çekiliyor.

Türkiye ekonomisine yönelik kırılganlıklar olarak zayıf talep, düşük yatırım iştahı, Avrupa’daki yavaşlamanın ihracatımıza olası etkileri olarak sıralanırken dış borçların da çözülmesi gereken bir sorun olduğuna vurgu yapılarak şu çıkarımlar öne çıkıyor:

. Yurt içi tasarrufların yetersizliği nedeniyle büyüme yurt dışından borçlanma ile finanse ediliyor… 2019 yılının ikinci çeyreğinde dış borç stokunun milli gelire oranı %62 seviyesinde.

. Toplam dış borç stoku olan 447 milyar doların %17’si kısa vadeli borçlardan oluşuyor. Bu rakam içinde kamunun dış borcunun payı %19 iken, özel sektörün payı %75,6 seviyesinde (milli gelirin %12,8’i). Bunda da aslan payı finansal olmayan kuruluşlara ait. Bankacılık dışı özel sektör olarak nitelendirebileceğimiz kesimin kısa vadeli dış borç stoku içindeki payı %47 seviyesinde bulunuyor (milli gelirin %8’i).

. Merkez Bankası tarafından açıklanan ve Türkiye’nin yurt dışından alacakları ve yurt dışına borçlarının net farkını gösteren Net Uluslararası Yatırım Pozisyonu’na göre ise Türkiye’nin net uluslararası yatırım pozisyonu 2017’de -463,9 milyar dolar iken 2018’de -373,6 milyar dolar oldu. 2019 yılının Temmuz ayında ise -351,5 milyar dolara geriledi. Bu rakam, milli gelirin neredeyse yarısına denk geliyor.

. Avrupa, doğrudan yatırımlarda liderliği koruyor… Doğrudan yatırımların coğrafi kırılımlarına bakıldığında Avrupa’nın sürekli olarak en temel yatırımcı olduğunu görüyoruz. 2010 yılında doğrudan yatırımların %78’i Avrupa’dan gelirken 2018’de bu oran %77 oldu. ABD’nin payı aynı dönemde %9’dan %3,3’e gerilerken Asya’nın payı %11’den %18,5’e çıktı. Bu eğilim, Türkiye’ye gelen yatırımların artık daha çeşitli ülkelerden geldiğini göstermesi açısından önem taşıyor.

. AB piyasasına ihracat bağımlılığı sürüyor… Dış ticaret tarafında, her ne kadar Türk ihracatçıları kriz dönemlerinde üretim ve pazar çeşitliliğini sağlama kabiliyetine sahip olsalar da, başlıca ihracat pazarımız Avrupa Birliği olmaya devam ediyor. 2010 yılında ihracatımızın %46’sı AB-28 bölgesine yapılırken, 2018 yılında bu oran %50’ye yükseldi. 2019 yılının ilk sekiz ayında ise toplam ihracatımızın %49’unu AB-28 bölgesine yaptık. Bu dönemde Yakın ve Orta Doğu’ya olan ihracatımız toplam ihracatımızın  %17-18’si civarında, diğer Asya bölgesine yaptığımız ihracatımız da yaklaşık %7-8’si kalmaya devam etti. Bu açıdan değerlendirildiğinde AB piyasasına ihracat bağımlılığından söz edilebilir. AB ülkelerine ihracat yapmanın, coğrafi yakınlık, ödemelerin daha güvenilir olması, tahsilat kolaylığı, ticaret teamüllerinin bilinmesi gibi açılardan faydası olsa da, herhangi bir dalgalanma döneminde, ihracat pazarlarının çeşitlendirilmiş olması, risklerin üstesinden daha rahat gelinebilmesini sağlıyor.

. İhracatın ülkenin refah seviyesinin artmasına verdiği destek sınırlı kalıyor… 2019 yılının ilk sekiz ayında toplam ihracatımız yıllık %2,6 artarken ithalatımız %16,4 geriledi. Ancak aynı dönemde, ihracat birim değer endeksimiz ihracat için yıllık %5,3, ithalat için de %3,2 geriledi. Yani ithalatımız düşerken ithal ettiğimiz ürünlerin de fiyatlarında gerileme görüldü ancak ihracatımızın artmasına karşı ihracatımızın birim değer endeksi geriledi.

Makalede ihraç ürünlerin katma değerinin ve teknolojik içeriğinin artması, en stratejik sektörler arasında yer alan gıda ve tarım sektörlerinin öne çıktığı politikalar izlenmesi, ihracattan elde edilen kazancın artmasına ve refah seviyesinin yükselmesine yardımcı olacağı, bu sayede kilogram başına elde edilen ihracat kazancı olan 1,14 doların da yükseleceği öngörülüyor.

Dr. Fulya Gürbüz

Most Popular

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

More from Author

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Read Now

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya devam ediyor. Bu dönem, fırtına öncesi sessizlik mi yoksa yatırım fırsatı mı sorusuna yanıt vermeye çalışalım. FTX'in kurucusuna 25 yıl hapis cezası 2022'nin kasım ayında, o zaman için en hacimli borsalardan biri olan FTX'in belgelerinin sızdırılmasıyla birlikte...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Seçime Günler Kala Gıda Perakendesi ve Tarım

Ekonomim yazarı Yener Karadenizin yaptığı habere göre2022 sonunda 48 bin 660 olan 3 ve üzerinde şubesi olan toplam market sayısı, 2023 sonu itibariyle 52 bini aştı. İndirim marketleri, 2023’ün başından bu yana 3 bine yakın yeni şube açarak toplamda 41 bin şubeye ulaştı. Bu büyümeyle birlikte pazardan...

Türkiye’de IMF Zamanı mı Geldi?

Seçim sonrası kurda devalüasyon olacak mı olmayacak mı? Seçim sonrasında Yeni Anayasa gündeme gelecek mi, gelmeyecek mi? Türkiye IMF'ye gidecek mi, gitmeyecek mi? Türkiye'de faizler zirve noktasına geldi mi yoksa artmaya devam mı edecek?

BlackRock CEO’su Larry Fink’ten Önemli Açıklamalar

Dünyanın en büyük fon yönetim şirketi BlackRock'ın CEO'su Larry Fink dün katıldığı televizyon programında ABD ekonomisi ve kripto paralarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Larry Fink, Amerikan borsaların iyi bir yükseliş gösterdiğini ve henüz piyasalarda bir balon oluşmadığını belirtti. Ayrıca, iş dünyasında temas ettiği insanların 80%'inin yükseliş beklentisinde...

SEC Coinbase Davasında Yeni Gelişmeler

Katherine Polk Failla, Coinbase'in ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan davayı reddetme talebinin çoğuna karşı karar verdi.SEC, Coinbase'in kayıtsız bir komisyoncu, borsa ve takas merkezi olarak çalıştığını ve federal menkul kıymetler yasalarını ihlal ettiğini iddia ediyor.Yargıç Katherine Polk Failla, SEC'in Coinbase'e karşı açtığı davayı...

Altın Verileri, BIST Seçimi Bekliyor

27 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Bitcoin’de karar anı

Haftaya 67 bin dolar seviyesinden başlayan Bitcoin, tekrar 70 bin doların üstünde fiyatlıyor. Ralli devam eder mi? Analist Pav Hundal'a göre, olası short yönlü pozisyon tasfiyesi Bitcoin'de ki ralliyi hızlandırabilir. Analist, ilk güçlü direnç olarak 80 bin dolar seviyesine dikkat çekiyor. Hedge fundların short pozisyonları 15 bin adet,...

ABD Haberi Borsayı Neden Kurtaramadı?

Türkiye'ye yabancı yatırımcının gelmesi yolunda atılan adımların meyvesini, ne zaman alacağız? Türkiye, friend-shoring şemsiyesi altına mı giriyor?

BİST’te Faiz Ve ABD İkilemi

26 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımız.