fbpx

BLACK SWAN

BLACK SWAN

Ana SayfaEkonomiKoronavirüs ekonomiyi daraltırken piyasaları...

Koronavirüs ekonomiyi daraltırken piyasaları çalkalıyor

Ne olmuştu?

31 Aralık 2019’da Çin hükumetinin gizemli pnömonisi olan 41 hasta konusunda Dünya Sağlık Örgütü’nü bilgilendirmesinin ardından Çin, 7 Ocak’ta hastalığa sebep olan virüsün yeni tip koronavirüs olduğunu belirlemiş, 11 Ocak’ta da virüs kaynaklı ilk can kaybını duyurmuştu. 2 Şubat’ta ise Çin dışında ilk Filipinler’den can kaybı haberi geldi. 11 Şubat’ta Dünya Sağlık Örgütü koronavirüs hastalığını COVID-19 olarak duyurdu. Çin dışında koronavirüs vakalarının hızla artmaya başlamasıyla Dünya Sağlık Örgütü 11 Mart’ta COVID-19’u salgın olarak ilan etti.

www.worldometers.info/coronavirus/ sitesinde dünya genelinde günlük olarak koronavirüs salgınından etkilenen kişi sayısı yayınlanıyor. 6 Nisan verilerine göre 208 ülke ve bölge genelinde toplam 1.329.199 kişiye teşhis konulurken 73.824 kişi hayatını kaybetti, 277.295 kişi tedavi edildi. Türkiye’de ise 30.217 kişiye teşhis konulurken 649 kişi hayatını kaybetti.

Can kayıplarının azalması amacıyla ekonomi çarkının durma noktasına geldiği mevcut durumda ekonomi ve finansal piyasalar nasıl etkileniyor?

Hisse senetleri 31 Aralık sonrasında sert değer kayıpları yaşadı…

Hisse senetleri Çin’in Dünya Sağlık Örgütü’ne ilk vakayı bildirdiği 31 Aralık 2019’dan 3 Nisan 2020 bitimine kadarki süreçte hisse senetleri piyasaları; ABD’de Dow %26, Almanya’da DAX %28, Brezilya’da Bovespa %40, Güney Afrika’da FTSE/JSE %22, Çin’de Şangay %9, Filipinler’de PSEi %32, Hindistan’da Nifty50 %34, İngiltere’de FTSE100 %28, Japonya’da Nikkei %25, Rusya’da RTS %31, Türkiye’de BIST100 %22 kayıp yaşadı. 5 Nisan koronavirüs vaka sayılarında yavaşlama sinyallerinin alınmasının ardından 6 Nisan günü hisse senedi piyasalarında yükselişler yaşandı.

COVID-19 salgını belirsizliği sebebiyle merkez bankaları koordineli hareket ederek likiditeyi rahatlattı, ülkeler yardım paketlerini devreye aldı…

15 Mart’ta Amerika, Avrupa, İsviçre, Japonya ve Kanada merkez bankaları küresel bazda dolar likiditesini artırmak adına koordineli swap düzenlemelerini ilan ettiler; Fed politika faizini %0 seviyesine çektiğini ve 700 milyar dolarlık parasal genişlemeyi devreye aldığını duyurdu.27 Mart’ta ise ABD Başkanı Trump 2 trilyon dolar tutarında koronavirüs yardım paketini imzaladı. Avrupa Merkez Bankası 12 Mart’ta yıl sonuna kadar 120 milyar Euro tutarında varlık alımı yapacağını, 18 Mart’ta ise Pandemi Acil Satın Alma Programı kapsamında 750 milyar Euro büyüklüğünde tahvil alımı yapacağını duyurdu. İngiltere Merkez Bankası, 19 Mart’ta politika faizini %0,1 seviyesine indirdi ve 645 milyar pound tutarında parasal genişlemeyi devreye aldı. Kanada Merkez Bankası Mart ayında ardı ardına indirimlerle en son 27 Mart’ta politika faizini %0,25 seviyesine düşürdü, 18 Mart tarihinde işçi ve şirketlere toplam 56 milyar dolarlık yardım paketini devreye aldıkları duyuruldu. Japonya Merkez Bankası ise 6 Nisan tarihinde 10 milyar doları hane halkı ve küçük ölçekli şirket sahiplerine nakit ödenmek üzere toplam 989 milyar dolarlık yardım paketini devreye alacaklarını duyurdu. Türkiye’de Merkez Bankası 17 Mart’ta politika faizini %9,75’e düşürdü, hükumet 100 milyar TL (15 milyar dolar) yardım paketini ilan etti. Ek olarak Almanya 814 milyar dolar, İspanya 220 milyar dolar, Fransa 50 milyar dolar, Güney Kore 80 milyar dolar, Hindistan 22,5 milyar dolar, Hollanda 10-20 milyar dolar, İtalya 28 milyar dolar, İrlanda 3,3 milyar dolar,  büyüklüğünde yardım paketlerini devreye aldıklarını duyurmuşlardı.

31 Aralık 2019’da %1,9 seviyesindeki ABD 10-yıl vadeli tahvilin faizi, Fed’in 15 Mart’ta politika faizini sıfır seviyesine indirmesinin ardından, %0,6 seviyesine geriledi. Türkiye’de ise artan bütçe açığı ve artan finansal risk sebebiyle Türk lirasında değer kaybı yaşanırken tahvil faizleri yükseliyor.

Hizmet ve mal üretimi durdu, işsizlik arttı…

Küresel imalat sanayi (JP Morgan PMI endeksi) 2020 yılı ilk üç ayında durgunluk bölgesinden daralma bölgesine geriledi. Küresel hizmet sektörü ise aynı dönemde büyüme bölgesinden daralma bölgesine sert düşüş yaptı. Küresel imalat ve hizmet sektörlerinde işsizlik arttı. Türkiye’de imalat ve hizmet PMI endeksleri de aynı kaderi paylaşarak daralmayı sürdürdü. Ekonomik aktivitedeki zayıflama petrol fiyatlarının %50’den fazla kayıpla (Brent) varil başına 30 doların altına gerilemesinde etkili oldu. ABD’de işsizlik oranı Şubat ayındaki %3,5 seviyesinden Mart ayında %4,4 seviyesine yükseldi. Mart ayında 701.000 istihdam kaybı yaşandı, 10 milyon kişi işsizlik başvurusu yaptı. Türkiye’de Mart ayı PMI verileri imalat sanayinde işe alım sinyalleri vermiş olsa da Nisan ayında azalma görme ihtimali var.

Dr. Fulya Gürbüz

Most Popular

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

More from Author

Varsa Yoksa Siyaset

25 Mart Pazartesi itibariyle Türkiye'de her yer, her şey siyaset. Hafta...

Altın ve Gümüşe FED Tamam Veriler Dur Dedi

Gerçekleştirdiği önemli yükselişin ardından geçtiğimiz on gün boyunca yatay bir seyir...

Yarılanma “Halving” Sonrası BTC

Bitcoin yarılanması, yaklaşık dört yılda bir gerçekleşen ve Bitcoin madenciliği işlemlerinin...

Fintek’in Kalbi, İstanbul’da Atacak

Türkiye’nin ilk ve en büyük küresel finans teknoloji (fintek) etkinliği olduğu bildirilen İstanbul Fintech Week (IFW) 2024, 16-17 Nisan'da Fişekhane'de düzenlenecek.

Read Now

Varsa Yoksa Siyaset

25 Mart Pazartesi itibariyle Türkiye'de her yer, her şey siyaset. Hafta sonu yaklaşık 61 milyon seçmen 5 yıl süre ile kendilerini yönetecek yerel liderleri seçmek için sandık başına gidecek. Ülke genelinde 206 binden fazla sandıkta 81 il, 973 ilçe ve 390 belde belediye başkanı ile 50 bin...

Altın ve Gümüşe FED Tamam Veriler Dur Dedi

Gerçekleştirdiği önemli yükselişin ardından geçtiğimiz on gün boyunca yatay bir seyir izleyen altın fiyatları, ABD Federal Rezerv Başkanı Jerome Powell’ın Mart ayı faiz oranlarını sabit tutma kararı ve sonrasında yaptığı açıklamaların etkisiyle $2.222 Dolar/Ons seviyesine yükselerek tarihi bir rekor kırdı. Powell’ın politika yönlendirmeleri, piyasalarda iyimser bir hava...

Yarılanma “Halving” Sonrası BTC

Bitcoin yarılanması, yaklaşık dört yılda bir gerçekleşen ve Bitcoin madenciliği işlemlerinin ödülünü yarı yarıya azaltan bir olaydır. Bu süreç, yeni bitcoinlerin yaratılma hızını azaltmak ve bunun sonucunda mevcut yeni arz miktarını azaltmak için tasarlanmıştır. Yarılanma, yaratıcısı Satoshi Nakamoto tarafından bir tür yapay kıtlığı güçlendirmenin bir yolu olarak...

Fintek’in Kalbi, İstanbul’da Atacak

Türkiye’nin ilk ve en büyük küresel finans teknoloji (fintek) etkinliği olduğu bildirilen İstanbul Fintech Week (IFW) 2024, 16-17 Nisan'da Fişekhane'de düzenlenecek.

Borsada Umut Var Mı? – Borsadan “KAP” da Gel B10

Bist100 Bist100 / USD Türkiye'de Ham Çelik Üretimi %46,6 Arttı Şubat ayında Türkiye'nin ham çelik üretimi %46,6 artışla 3,1 milyon ton seviyesinde gerçekleşti. Yılın ilk iki ayındaki toplam üretim ise 6,3 milyon ton oldu. Hazır Beton Endeksi Şubat Raporu Açıklandı Hazır Beton Endeksi 2024 Şubat Ayı Raporu’na göre, geçen yılın Kasım...

BİST, Bankacılık Endeksiyle Direniyor

22 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları.

Vanguard’dan Beklenmedik Tahmin: 2024’te Fed Faizleri Sabit Kalabilir

ABD'nin önde gelen varlık yönetimi şirketi Vanguard, bu yıl için Federal Rezerv'in (Fed) faiz oranlarını düşürmeyeceğini öngörüyor. Bu durum, Fed'in 2024'te üç kez faiz indirimi yapacağı yönündeki beklentileriyle ters düşüyor.

PİYASADA OLAN PİYASADA KALIR B15 – KRİPTO

BİTCOİN'DE FIRTINA BİTTİ Mİ ? AYNI HAFTA HEM 71 BİN DOLAR HEM DE 61 BİN DOLARLI SEVİYELER GÖRÜLDÜ Bitcoin son 1 hafta içersinde aşşağı ve yukarı yönlü çok sert hareketler yaptı.Sebebi konusunda çok farklı görüşler olsa da, aylardır soluksuz yükselen Bitcoin ve Altcoinlerin bir düzeltmeye ihtiyaç duydukları herkes tarafından...

Piyasada Olan Piyasada Kalır – Bölüm 15 – Borsa

Piyasalar fırtınalı bir haftayı daha geride bırakıyor. Hem FED hem TCMB'nin faiz kararlarının olduğu bu haftada borsamızda volatilite oldukça yüksekti. TCMB'den beklentiler/yapması gerekenler derken 500bp bir artış geldi ve dolarda az da olsa yaşanan geri çekilmeyle birlikte borsamızda yukarı yönlü hareket şimdilik hızlanmış gibi. BORSA ISTANBUL - TL...

Ahu Özyurt ile Öyle mi Böyle mi? – 22 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Faiz İndirimi Ufukta Göründü

Piyasalar, FED Başkanı J.Powell'ın FOMC toplantısındaki açıklamalarını güvercin tonda algıladı. Özellikle FED üyelerinin nokta tahmin analizinde bu yıl 3 kez faiz indirimi öngörmeleri piyasalara yeniden alım iştahı getirdi. Piyasalar, 63% ihtimalle FED'in faiz indirimlerine haziran ayında başlayacağını düşünüyor. Geçen hafta bu oran 50%'ler seviyesindeydi. Bitcoin, FED toplantısı...

Merkez Bankası Döviz Satmaktan Bıktı

21 Mart günü açıklanan ve piyasa beklentisine göre %45 oranında sabit bırakılması beklenen 1 hafta vadeli repo(politika faizi) sürpriz bir karar ile 500 baz puan artış ile %50'ye yükseltildi. Bir önceki PPK kararında faizleri sabit tutan TCMB gerektiği taktirde gerektiği miktarda faiz artışının yapılabileceğini söylemişti. Bugünkü karar ile...