fbpx

BLACK SWAN

BLACK SWAN

Ana SayfaEkonomiEnflasyon yıllık bazda düşüyor...

Enflasyon yıllık bazda düşüyor ama fiyatlar düşüyor mu?

Nisan ayı enflasyon verileri pazartesi yayınlanmıştı. Tüketici fiyat endeksi (TÜFE) yıllık %10,94, aylık %0,85 artmış, yurt içi üretici fiyat endeksindeki (Yİ-ÜFE) artışlar yıllık %6,71, aylık %1,28 olmuştu. TÜİK’ten aldığım grafikler yıllık enflasyonun düştüğünü gösteriyor. Elbette sevindirici bir gelişme ama…

…bir de aylık gelişmelere bakalım. TÜİK, içinde birçok ürünün bulunduğu bir sepet yapıyor ve bu sepetteki her bir ürüne bir ağırlık veriyor. Mesela sepetteki tüm ürünlerin payını %100 kabul edersek gıda ürünlerinin sepet içindeki payı %21,1, giyim ürünlerinin %5,2, kiranın %5, ulaştırma hizmetlerinin %3,5, sağlığın %2,8, eğitimin %2,6 gibi. Türkiye İstatistik Kurumu, TÜFE için endeksi 2003 yılı Ocak ayından başlatmış. Sepetteki tüm ürünlerin fiyatlarını sepetteki ağırlıklarıyla çarpmış, toplamış ve bu toplam değere 100 demiş. Ay sonunda sepetteki tüm ürünlerin tekrar fiyatlarını almış, aynı işlemi tekrarlamış ve yine sepetin ay sonu ortalama fiyatını bulmuş. Her iki tarih arasındaki fiyat değişimini hesaplamış ve bu değişimi “Acaba endeksin en baştaki 100 değerinden nasıl değişiklik göstermiş?” diye hesaplamış ve yeni bir endeks değeri bulmuş. Her ay sonu yeni ortalama fiyatları bulmuş ve bulduğu her değeri endeksin başlatıldığı 2003 yılı başına göre kıyaslamış. Grafikten göreceğiniz gibi 2003 yılı başında 100 olan TÜFE endeksi 2020 yılına geldiğimizde 4 kattan fazla artmış. Elbette yurt içi üretici fiyat endeksi (ÜFE) de benzer bir artış sergilemiş. Son 6 aydır aylık bazda hem TÜFE hem de ÜFE’nin endeks değerleri ardı ardına yükseliyor.

Unutmayalım bu fiyat değişimleri ortalama. Yani sepetteki ürünlerin fiyatları hesaplandığı dönem ya düşmüştür ya aynı kalmıştır ya yükselmiştir; çok yükselmiştir, az yükselmiştir vs. Bir örnek vermek adına hane halkını en çok etkileyen TÜFE endeksindeki gıda fiyatları endeksine bakalım. Bir de bu fiyat değişimlerini mevsimsellikten arındıralım ki yaz-kış etkisini ortadan kaldıralım. Grafik size ne söylüyor?

Doğru, gıda fiyatları ortalama TÜFE değeriyle kıyaslandığında son altı aydır daha hızla yükseliyor.

Özetle, evet enflasyon yıllık bazda düşüyor ancak fiyatlar düşmüyor; fiyatlardaki artış hızı düşüyor.

Aşağıda Türkiye ve diğer ülkelerin TÜFE enflasyonu, politika faizini ve işsizlik oranını bir arada gösterdim. Venezuela’nın %2430 olan -yanlış okumuyorsunuz- enflasyon değerini grafikte göstermedim. Grafik verilerini tradingeconomics.com’dan derledim. Peki, bu grafik ne söylüyor?

Benim anladığım, enflasyondaki artış hızını azaltmak ve işsizlik oranında düşüşü sağlamak için mevcuttan farklı bir ekonomik modele ihtiyacımız olduğu.

Dr. Fulya Gürbüz

Most Popular

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

More from Author

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Read Now

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya devam ediyor. Bu dönem, fırtına öncesi sessizlik mi yoksa yatırım fırsatı mı sorusuna yanıt vermeye çalışalım. FTX'in kurucusuna 25 yıl hapis cezası 2022'nin kasım ayında, o zaman için en hacimli borsalardan biri olan FTX'in belgelerinin sızdırılmasıyla birlikte...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Seçime Günler Kala Gıda Perakendesi ve Tarım

Ekonomim yazarı Yener Karadenizin yaptığı habere göre2022 sonunda 48 bin 660 olan 3 ve üzerinde şubesi olan toplam market sayısı, 2023 sonu itibariyle 52 bini aştı. İndirim marketleri, 2023’ün başından bu yana 3 bine yakın yeni şube açarak toplamda 41 bin şubeye ulaştı. Bu büyümeyle birlikte pazardan...

Türkiye’de IMF Zamanı mı Geldi?

Seçim sonrası kurda devalüasyon olacak mı olmayacak mı? Seçim sonrasında Yeni Anayasa gündeme gelecek mi, gelmeyecek mi? Türkiye IMF'ye gidecek mi, gitmeyecek mi? Türkiye'de faizler zirve noktasına geldi mi yoksa artmaya devam mı edecek?

BlackRock CEO’su Larry Fink’ten Önemli Açıklamalar

Dünyanın en büyük fon yönetim şirketi BlackRock'ın CEO'su Larry Fink dün katıldığı televizyon programında ABD ekonomisi ve kripto paralarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Larry Fink, Amerikan borsaların iyi bir yükseliş gösterdiğini ve henüz piyasalarda bir balon oluşmadığını belirtti. Ayrıca, iş dünyasında temas ettiği insanların 80%'inin yükseliş beklentisinde...

SEC Coinbase Davasında Yeni Gelişmeler

Katherine Polk Failla, Coinbase'in ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan davayı reddetme talebinin çoğuna karşı karar verdi.SEC, Coinbase'in kayıtsız bir komisyoncu, borsa ve takas merkezi olarak çalıştığını ve federal menkul kıymetler yasalarını ihlal ettiğini iddia ediyor.Yargıç Katherine Polk Failla, SEC'in Coinbase'e karşı açtığı davayı...

Altın Verileri, BIST Seçimi Bekliyor

27 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Bitcoin’de karar anı

Haftaya 67 bin dolar seviyesinden başlayan Bitcoin, tekrar 70 bin doların üstünde fiyatlıyor. Ralli devam eder mi? Analist Pav Hundal'a göre, olası short yönlü pozisyon tasfiyesi Bitcoin'de ki ralliyi hızlandırabilir. Analist, ilk güçlü direnç olarak 80 bin dolar seviyesine dikkat çekiyor. Hedge fundların short pozisyonları 15 bin adet,...

ABD Haberi Borsayı Neden Kurtaramadı?

Türkiye'ye yabancı yatırımcının gelmesi yolunda atılan adımların meyvesini, ne zaman alacağız? Türkiye, friend-shoring şemsiyesi altına mı giriyor?

BİST’te Faiz Ve ABD İkilemi

26 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımız.