fbpx

BLACK SWAN

BLACK SWAN

Ana SayfaDövizFinans dışı kesimin kısa...

Finans dışı kesimin kısa vadeli döviz pozisyon fazlası nispeten sarı ışık yakıyor

Merkez Bankası 5 Mayıs’ta finansal kesim dışındaki firmaların 2020 yılı Şubat ayı sonuna ait döviz varlık ve yükümlülüklerini açıkladı. Finans dışı sektörün döviz varlıkları Şubat ayında 128,2 milyar dolara yükseldi, döviz yükümlülükleri ise 298,7 milyar dolara geriledi. Böylece finans dışı sektörün net döviz pozisyonu, Şubat ayında önceki aya göre 5,5 milyar dolar düşüşle 170,4 milyar dolar seviyesine geriledi.

Finans dışı kesimin net döviz pozisyon açığı azalıyor

Aşağıdaki grafikte görüldüğü gibi, finans dışı sektör döviz yükümlülüklerini Mayıs 2018’den itibaren dikkat çekici bir şekilde azaltmaya başlamış, yani döviz borcunun daha azını tekrar borçlanmış. Öte yandan finans dışı kesimin döviz varlıkları, döviz mevduatlarındaki artışın desteğiyle, Eylül 2019’dan Şubat sonuna kadar artışını sürdürmüş. Böylece sektörün net döviz pozisyon açığındaki azalma Mart 2018’den bu yana devam etmiş.

Finans dışı kesim döviz yükümlülüklerini azaltırken, döviz varlıklarında iyileşme var

Finans dışı sektörün döviz varlıklarının %69’unu döviz mevduatları, %16’sını (20,1 milyar dolar) ihracat alacakları, %15’ini (19,5 milyar dolar) yurtdışına doğrudan sermaye yatırımları oluşturuyor. 87,8 milyar dolar büyüklüğündeki döviz mevduatları Şubat itibariyle tarihi zirvesine ulaşmış durumda.

Yükümlülükler tarafında ise, %83’lük pay ile, en büyük kalemi 298,7 milyar dolar seviyesindeki krediler oluşturuyor.

Merkez Bankası raporundan aldığım aşağıdaki grafik, finans dışı kesimin borç yükünün ağırlığını net bir şekilde gösteriyor.

Yukarıdaki grafikler toplam varlık ve yükümlülüklerin dağılımını gösteriyor. Toplam döviz varlıkları toplam döviz yükümlülüklerinin yarısını bile karşılamaya yetmiyor. Ancak kısa vadeli varlık ve yükümlülüklere bakıldığında, tablo nispeten iç rahatlatıcı:

Finans dışı kesimin kısa vadeli döviz varlıkları 108,7 milyar dolar iken kısa vadeli yükümlülükleri 98 milyar dolar seviyesinde. Finans dışı kesim, 2016’nın ikinci yarısından bu yana kısa vadeli kredi yükümlülüğünün toplam yükümlülükler içindeki ağırlığını artırıyor. Aşağıdaki grafikte yeşil çizgideki eğilimi inceleyin.

Ocak ayında kısa vadeli yükümlülüklerinin toplam yükümlülükler içindeki payı %33,1’e yükselmişken, Şubat ayında hafif bir düşüşle %32,8 seviyesine geriledi.

Finans dışı kesimin toplam döviz yükümlülükleri toplam döviz varlıklarının iki katından fazla olması şu soruyu sordurtuyor: “Finans dışı kesim borçlarını ödeyebilecek mi?”

“Finans dışı kesim borçlarını ödeyebilecek mi?”

Paraanaliz.com, bu konuyla ilişkili olarak Prof. Dr. Selva Demiralp’in BBC Türkçe’de yer alan makalesine yer vermiş. Sayın Demiralp “özel sektörün geçmişteki finansal krizlerde borç çevirme oranlarının %70-80 aralığında seyrettiğini belirterek 2020 yılı için ödenmesi gereken 169 milyarlık borcun böyle bir senaryoda 35 milyar dolar ila 50 milyar dolarlık kısmının çevrilemeyeceğini, bu tutarın bir yerden denkleştirmek zorunda kalınabileceğine” dikkat çekmiş.

Aynı hesaplamayı finans dışı kesimin kısa vadeli döviz yükümlülüğü için yapalım. Referans noktam Merkez Bankasının yayınladığı ödemeler dengesi verileri. Turkey Data Monitor’da Nisan 1999-Şubat 2020 dönemine ait kısa vadeli ticari kredileri baz aldım. Zira uzun vadeli ticari krediler yok denecek kadar az. Aşağıdaki grafiğe göre finans dışı kesim, Nisan 1999-Şubat 2020 döneminde ticari kredi borçlarının en kötü şartlarda %74-81’ini yeniden borçlanabilmiş.

Kaynak: Merkez Bankası, Turkey Data Monitor

Buna göre, finans dışı kesim 98 milyar dolarlık kısa vadeli yükümlülüğünün %74-81’ini tekrar borçlandığında sektörün 108,7 milyar dolarlık kısa vadeli döviz varlıklarında 18-25 milyar dolar arasında erime olabileceğini anlıyoruz. Bu gerçekten en kötü senaryo mu emin olamıyoruz zira koronavirüsün ekonomi çarkını yavaşlatması sadece Türkiye değil küresel ekonomiyi durma noktasına getirdi. Çarkın dönmeye başlaması, küresel çapta olumlu işaretlerin gelmesiyle birlikte gerçekleşecek ki bu noktada en kritik konu ilaç tedavisinin bulunması. Süreç ne kadar uzarsa borç ödeme zincirinde kopmalar hızlanacaktır ki o zaman bu hesaplamalar hiçbir şey ifade etmeyecek.

Dr. Fulya Gürbüz

Most Popular

1 Yorum

  1. Titiz ve yol gösterici çalışma…

    Acaba 18-25 milyar dolar swap vb bir anlaşma olası finans dışı kesim kısa vadeli döviz açığı tehdidini ortadan kaldırır mı?

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

More from Author

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Read Now

Ahu Özyurt İle Öyle Mi, Böyle Mi? – 29 Mart

Gazeteci Ahu Özyurt, Artunç Kocabalkan ile ülke gündemini değerlendiriyor.

Enflasyon Sadece Birikimleri Değil, Oyları da Eritiyor!

Enflasyon sadece servet düşmanı mı? Enflasyon rakamlarını ve seçim sonuçlarını karşılaştırdığımız durumda enflasyon oranı ile iktidar partisi oylarında ters korrelasyon olduğunu görüyoruz. Zıttı ile var olan bir durum da aynı şekile muhalefet partilerinin de oyu artıyor.

Bitcoin’den atak gelebilir

Bitcoin, hafta başından bu yana 70 bin dolar bölgesinde akümüle olmaya devam ediyor. Bu dönem, fırtına öncesi sessizlik mi yoksa yatırım fırsatı mı sorusuna yanıt vermeye çalışalım. FTX'in kurucusuna 25 yıl hapis cezası 2022'nin kasım ayında, o zaman için en hacimli borsalardan biri olan FTX'in belgelerinin sızdırılmasıyla birlikte...

Seçim Öncesi Rezervler Eriyor. Ya 2. Tur… ?

28 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Seçime Günler Kala Gıda Perakendesi ve Tarım

Ekonomim yazarı Yener Karadenizin yaptığı habere göre2022 sonunda 48 bin 660 olan 3 ve üzerinde şubesi olan toplam market sayısı, 2023 sonu itibariyle 52 bini aştı. İndirim marketleri, 2023’ün başından bu yana 3 bine yakın yeni şube açarak toplamda 41 bin şubeye ulaştı. Bu büyümeyle birlikte pazardan...

Türkiye’de IMF Zamanı mı Geldi?

Seçim sonrası kurda devalüasyon olacak mı olmayacak mı? Seçim sonrasında Yeni Anayasa gündeme gelecek mi, gelmeyecek mi? Türkiye IMF'ye gidecek mi, gitmeyecek mi? Türkiye'de faizler zirve noktasına geldi mi yoksa artmaya devam mı edecek?

BlackRock CEO’su Larry Fink’ten Önemli Açıklamalar

Dünyanın en büyük fon yönetim şirketi BlackRock'ın CEO'su Larry Fink dün katıldığı televizyon programında ABD ekonomisi ve kripto paralarla ilgili önemli açıklamalarda bulundu. Larry Fink, Amerikan borsaların iyi bir yükseliş gösterdiğini ve henüz piyasalarda bir balon oluşmadığını belirtti. Ayrıca, iş dünyasında temas ettiği insanların 80%'inin yükseliş beklentisinde...

SEC Coinbase Davasında Yeni Gelişmeler

Katherine Polk Failla, Coinbase'in ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu (SEC) tarafından açılan davayı reddetme talebinin çoğuna karşı karar verdi.SEC, Coinbase'in kayıtsız bir komisyoncu, borsa ve takas merkezi olarak çalıştığını ve federal menkul kıymetler yasalarını ihlal ettiğini iddia ediyor.Yargıç Katherine Polk Failla, SEC'in Coinbase'e karşı açtığı davayı...

Altın Verileri, BIST Seçimi Bekliyor

27 Mart 2024 tarihine ait gün içi haberleri ve piyasalardaki son durumları derlediğimiz yazımızda bugünün öne çıkan başlıkları aşağıdaki gibidir.

Örnek Sayfa

ASDa Döviz Kurları . asdasd Summary Charts Price Fundamental Technical Performance Candlestick Patterns $(function() { tabsWidgetBindJSFunc('mainPositions8075171', 'bindGreyButtons', false ); }); Build your watchlist here by adding stocks, bonds, commodities, indices or currencies. var columnsSettings_8075171 = new ColumnsSettings( 'ltr', // strHtmlDir 'portfolioData_8075171', // containerId 'overview', // tab '8075171', //...

Bitcoin’de karar anı

Haftaya 67 bin dolar seviyesinden başlayan Bitcoin, tekrar 70 bin doların üstünde fiyatlıyor. Ralli devam eder mi? Analist Pav Hundal'a göre, olası short yönlü pozisyon tasfiyesi Bitcoin'de ki ralliyi hızlandırabilir. Analist, ilk güçlü direnç olarak 80 bin dolar seviyesine dikkat çekiyor. Hedge fundların short pozisyonları 15 bin adet,...

ABD Haberi Borsayı Neden Kurtaramadı?

Türkiye'ye yabancı yatırımcının gelmesi yolunda atılan adımların meyvesini, ne zaman alacağız? Türkiye, friend-shoring şemsiyesi altına mı giriyor?